HOŞGELDİNİZ ! Prof. Dr. Öner Çelik

Burun Tümörü Ameliyatları

Horlama Nedir?

Gürültülü nefes alma – ister ıslık sesi kadar hafif, ister yüksek veya ikisinin arasındaki herhangi bir ses seviyesinde olsun – horlama olarak adlandırılır. Horlama, uykunuzu bozabilecek yaygın bir durumdur. Havanın burnunuzdan veya ağzınızdan kolayca geçemediği durumlarda oluşur. Hafif veya ara sıra horlama genellikle endişelenecek bir durum değildir. Ancak kronik horlama, felç ve kalp krizi gibi belirli sağlık sorunları riskinizi artırabilir. Horlama birçok insan için yaygın (ve normal) bir durumdur. Aslında, bebekler ve küçük çocuklar da dahil olmak üzere hemen hemen herkes uykunun bir bölümünde horlayabilir.

Horlama erkeklerin %40’ını kadınların ise %20 sini etkiler ve sıklıkla uykuda solunum bozukluklarıyla birlikte görülür. Bununla birlikte 50 yaş üstü kadınların sadece %2’sinde erkeklerin ise %4’ünde semptomatik tıkayıcı uyku apnesi görülür.

Horlamanın Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Horlamanın belirtileri kişiden kişiye değişir. Sessiz titreşimlerden, ıslık sesi, homurdanma veya gürler tarzda yüksek sesli horuldamaya kadar değişir. Ayrıca, uykuda sürekli dönme, sabah uyanınca ağız kuruluğu, yeterince uykusunu alamama, yorgun ve bitkin şekilde uyanma, sinirlilik, boyun baş ve kas ağrıları, bazen cinsel istekte ve performansta azalma ve depresyon şeklinde şikayetler oluşturabilir.

Horlama Neden Olur?

Nefes burun ve ağız yoluyla alınır. Bu yollardaki bir tıkanıklık veya daralma hava geçişi esnasında dokuların titreşmesine neden olabilir. Özellikle yumuşak damak, bademcikler, geniz eti, büyük ve küçük dil en çok titreşen yapılardır. Tam bu esnada horlama oluşur.

Peki hava yolundaki bu darlığa veya tıkanmaya neler sebep olabilir:

Yaş. Horlama yaşlandıkça daha yaygındır çünkü kas tonusu azalır ve hava yollarımızın daralmasına (büzülmesine) neden olur.
Kilo. (vücut kitle indeksi veya BMI, 25’ten büyük) veya obez (BMI, 30’dan büyük) kişilerde daha yaygındır.
Cinsiyet. (erkeklerde daha yaygındır).
Alkol ve sakinleştiriciler. Alkol ve bazı ilaçlar içeren içecekler kaslarınızı gevşetir, burnunuzdan, ağzınızdan ve boğazınızdan hava akışını kısıtlar.
Büyük geniz eti, iri bademcikler, çene boyun ve damak yapısında bozukuk, iri bir dilkökü veya küçük dil, havanın burnunuzdan ve ağzınızdan geçişini zorlaştırabilir.
Septum deviasyonu (burun orta bölgesindeki eğrilikler).
Genetik öz geçmiş. Horlayan baba veya anneniz varsa, sizin de. horlamanız mümkündür.
Alerjiler ve soğuk algınlığı nedeniyle oluşan tıkanıklıklar.
Hamilelik (hormonal değişiklikler).

Hangi Durumlarda Hekime Başvurmalıyım?

Yüksek sesli, kulak tırmalayıcı horlama uyku apnesinin belirtisi olabilir – uykuda nefes durabilir. Horlama, ile birlikte uykuda solunum durması rutin uykunuzda sürekli oluyor ve yorgunluk veya sinirlilik gibi diğer şikayetleri de oluşturuyorsa bir KBB hekimine başvurmanız şarttır.

Horlamanın Tedavisi Nedir? Hangi Durumlarda Horlama Ameliyatı Gerekir?

Horlamayı tedavi için bazı yöntemler kullanır. Bu sağlık durumunuz , yaşınız, horlamanın şiddeti ve birlikte apnelerinizin varlığı veya yokluğu ve kişisel tercihinize bağlı olarak değişir.

Ameliyat olmadan uygulanan yöntemler:

Uyku pozisyonunuzu değiştirmek özellikle sırt üstü yatmamak, alkolden uzak durmak, kilo vermek.
Geçici Soğuk algınlığı ve alerji gibi durumlarda oluşan horlamaları gidermek için bazı ilaçlar kullanmak
Burun bantları.
Ağız içi apareyler. Uyurken çenenizi doğru pozisyonda tutmak için kullanılır. Genellikle çene cerrahları ve dişhekimleri tarafından önerilir.
Tüm bu konservatif yöntemler yeterli gelmez ve veya şiddetli horlaması varsa cerrahi tedavi düşünülmelidir.

Horlamanın Cerrahi Tedavileri

Sağlık hizmeti sağlayıcıları şiddetli horlamayı tedavi etmek için cerrahiye başvurabilirler. Cerrahinin amacı fazla dokuyu küçültmek veya çıkarmak veya yapısal bir sorunu (septum deviasyonu gibi) düzeltmektir.

Bazı cerrahi tedavi seçenekleri:

Burun Cerrahileri

Septoplasti. Septum deviasyonunuz varsa, septoplasti önerilebilir. Septoplasti, kıkırdak ve kemiği yeniden şekillendirerek burnunuzdaki hava akışını iyileştirir.
Alt konka küçültme.
Burun tümör ve polip cerrahisi.
Nazal valv cerrahisi
Bademcik ameliyatı veya geniz eti ameliyatı.

Damak cerrahileri:

Lazer destekli uvulopalatoplasti (LAUP). LAUP yumuşak damağınızdaki dokuyu azaltır ve hava akışını iyileştirir.
Yumuşak damak rasyofrekans: yumuşak damağınızdaki ve dilinizdeki fazla dokuyu küçültmek için radyofrekans enerjisi kullanır.
UPP (uvulopalatofaringoplasti): yumuşak damak ve küçük dilden mukozal parçalar çıkarılır.
APP (anterior palatoplasti): sadece yumuşak damaktan mukozal iğsi bir parça çıkarılarak yapılır

Hipofarenks cerrahileri: (dil kökü arkası ve çevresi)

Lingual tonsillektomi
Parsiyel orta hat dilden parça çıkarılması (glossektomi)
Dil kökü radyofrekans
Çene kemiği kesilmesi ve ilerletilmesi
Dil askı sütürlemesi
Üst ve alt çene kemiği kesilmesi ve ilerletilmesi

Uvulopalatofaringoplasti (UPPP) Nedir? Kimler İçin Uygundur?

1981 yılında ilk uygulanmaya başlanmış bir yöntemdir. Fakat çok kısıtlı hastalarda faydalı olduğu görülmüştür. Bu yöntemde bademcikler yumuşak damak bir bölümü ve küçük dil rezeke (kesilip çıkarılma) edilerek açıklık sağlanmaya çalışılır. Yapılan çalışmalar sonunda 2004 yılında damak görünümüne göre 4 evreye ayrılan bir yumuşak damak sınıflama sistemi açıklanmış ve bu sistemde yumuşak damak sarkmasının en az olduğu evre I’de %80 oranında başarılı sonuçlar alındığını bildirmişlerdir. Evre II ‘de bu oran %40 Evre III’de %8 lere gerilemiştir. Bu yüzden son yıllarda ağır uyku apne hastalığı olanlarda aşırı kilolularda, çene kemiği geride olanlarda (retrognati) çok faydalı olmadığı görülmüştür.

Radyofrekans Yöntemi ile Horlama Tedavisi

Bu yöntemde büyük cerrahi bir prosedür olmadığı için ofis şartlarında bile uygulanabilir. Basit horlama ve çok hafif uyku bozukluklarında faydalı olduğu görülmüştür.

Burun Tıkanıklığı Horlamayı Nasıl Etkiler?

Burun tıkanıklığı uyku kalitesinin çok düşmesine sebep olur. Tek başına uyku apnesine veya ağır uyku bozukluklarına yol açmaz ama basit horlamalarda etkili bir faktördür. Hatta uyku apne hastalığı olan ve CPAP gibi solunum cihazı kullanması gerekenlerde septoplasti ameliyatı (burun orta bölmesi düzeltme ameliyatı) burun pasajını açtığı için cihaz kullanımına çok yardımcı yöntemdir.

Ameliyat Sonrası Horlama Tekrarlar mı?

Horlama tekrarlama ihtimali elbetteki vardır ama eski şiddeti ile devam etmez, temelde doğru cerrahi teknik büyük başarı oranlarına sahiptir.

Horlama ve Uyku Apnesi: Farkları ve Ortak Noktaları

Horlama ve tıkayıcı uyku apnesi (OSA) arasındaki temel fark; uyku apnesi hastalığında beş veya daha fazla solunumsal olayların (apneler, hipopneler,) olduğu ve bunlara gün boyu yorgunluk, nefes nefese uyanma, boğulma, nefes tutma, tanıklı apne ve yüksek sesle horlamanın eşlik etmesi söz konusudur.

Horlama Cerrahisi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Horlamayı önleyebilir miyim?

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri horlamayı durdurmanıza veya azaltmanıza yardımcı olabilir.

Yatmadan önce bazı sakinleştiricilerden (zolpidem, klonazepam ve eszopiklon gibi) veya alkolden uzak durun.

Doktorunuza burun tıkanıklığını gidermek için yardım alın (ilaç vs)

Kilonuzu kontrol edin ve spor yapın.

Yüksek yastıkla uyuyarak başınızı yükseltin ve sırt üstü yatmyın yan yatmaya çalışın. Gerekirse pijama arkasına bir tümsek oluşturun ve sırt üstü yatmanıza engel olun.

Uyurken başınızı doğru pozisyonda tutan horlamayı azaltan bir yastık satın alın.

Horlayıp horlamadığınızı nasıl anlarsınız?

Tek başınıza yaşıyorsanız, bunu kesin olarak bilmeniz zordur. Eşiniz partneriniz veya oda arkadaşınız ancak tanıklık edebilir ya da bunu öğrenmek için bir ses kayıt cihazı gerekebilir.

Bebeğim horluyor endişelenmeli miyim?

Bebeklerde horlama sık görülen bir durumdur ve çoğu zaman önemli bir durum arz etmez birlikte uyku apnesi varsa ve medikal tedavi ile düzelmiyorsa hemen doktorunuza başvurmanız gerekebilir.

Adı Soyadı: Öner Çelik
Unvan: Profesör Doktor.